رندباز

اين روز ها ديگر كمتر كسي هست كه از فضاي مجازي استفاده نكند و هحچنين از اينترنت در دنياي مدرن استفاده از اينترنت بسيار لازم است. اينترنت اين روز ها دنيا را به دهكده جهاني تبديل كرده است و باعث شده كه ادم ها در طول روز استفاده هاي مختلفي را از اينترنت كنند. در طول كرونا اينترنت تاثير بسزايي در خانه نشين كردن افراد جامعه داشت و باعث اين شد كه دانش آموزان از طريق اينترنت به كلاس هاي مجازي وصل بشوند. در دنياي امروز اينترنت  وسيله بسيار مهمي است و  اكثر كار ها نياز مبرم به اينترنت دارند و بايد از طريق اينترنت به فعاليت بپردازند.اين روز ها حتي بسياري از بازي ها كه مردم انجام مي دهند نياز به اينترنت دارد يا مسير يابي هايي كه در گوشي است نياز مبرم به اينترنت دارد و خدمات گشتردهايي را اينترنت به مردم مي دهد كه بسيار كاربردي است.

مدت زمان زيادي از روزهايي كه لازم بود براي هر نوع خريد و يا دريافت هر نوع خدماتي به بازار يا ادارات مراجعه نمود؛ گذشته و امروزه تقريبا همه مشاغل براي عقب نماندن از قافله تجارت مجبور به حضور موثر و فعال در دنياي مجازي مي باشند. البته ناگفته نماند كه پاندمي كرونا در سرعت بخشيدن به اين موضوع نقش بسيار مهمي داشته و به صورت مستقيم خيلي از كسب و كارها براي فعال بودن نياز به حضور مداوم و مستمر در اين دنياي جديد اما جذاب را داشتند.

در كشور ما نيز در سال هاي اخير، كسب و كارهاي زيادي در فضاي هاي مجازي خصوصا اينستاگرام شكل گرفته است و اين پلتفرم به عنوان اصلي ترين فضاي مورد استفاده ايرانيان تقريبا براي همه شناخته شده مي باشد. آمارها نشان مي دهد كه بيش از 415 هزار فروشگاه ايراني در پلتفرم اينستاگرام فعال هستند كه بر اين اساس حدود يك ميليون نفر به صورت مستقيم و احتمالا سه ميليون نفر به صورت غير مستقيم در اينستاگرام اشتغال دارند.

حال با در نظر گرفتن اختلال و قطعي اينترنت در يك ماهه اخير، شرايط اين كسب و كارها چگونه خواهد بود و تاثير اين موضوع بر شركت ها و مشاغل فعال در اين پلتفرم چقدر مي باشد؟

مهدي بشارت دهنده، پژوهشگر اقتصادي، در خصوص اين موضوع به ايسنا گفته بود كه: " تعداد قابل توجهي از كسب و كارهاي ايراني در فضاي مجازي براي دسترسي به اين نرم افزارها نياز دارند و حدود يك ميليون شغل در ايران وابسته به اينستاگرام است و بازاري بالغ بر 40 هزار ميليارد تومان در سال ايجاد مي كند."

 او در ادامه افزود:" شغل حدود 10 ميليون نفر و 2 ميليون و 400 هزار كسب و كار در كشور وابسته به اينستاگرام است كه با بستن آن ضرر و زيان هنگفتي به اقتصاد خانواده ها و كشور وارد مي شود و زيان اقتصادي كه به واسطه قطعي اينترنت در ايران روي داده است، بيش از 5/1 ميليون دلار در هر ساعت پيش بيني شده كه در پلتفرم هايي مانند واتساپ، اينستاگرام، توييتر و ... بوده است."

حال با درنظر گرفتن اين موضوع كه تخمين زده مي شود بازار هاي مجازي در اينستاگرام سالانه بين 18 تا 32 هزار ميليارد تومان گردش مالي دارند، بستن اين پلتفرم چه ضرر و زياني را بر مشاغل موجود و كسب و كارهايي كه به صورت غير مستقيم در اين مورد دخيل هستند رقم خواهد زد؟

در خبرها آمده بود مدير شركت ملي پست ايران؛ هفته گذشته اعلام كرد كه به دليل قطعي اينترنت و فيلترينگ اينستاگرام و واتساپ، درآمد پست يك سوم كاهش يافته است. بنابر گفته هاي ايشان مشخص مي شود كه يك سوم مرسوله هاي پستي و معاملات از طريق اينترنت و پلتفرم هاي خارجي مانند اينستاگرام انجام مي شده كه قطعي اينترنت باعث كاهش بسيار چشمگير اين معادلات شده است.

علاوه بر اين به نظر مي رسد بر اساس سخنان عيسي زارع پور، وزير ارتباطات، قرار نيست فيلترينگ اينستاگرام برداشته شود زيرا ايشان در حاشيه جلسه هيئت دولت،  به صاحبان مشاغل هشدار دادند كه در محيطي كه پايبند به قانون جمهوري اسلامي نيست،كسب و كار نكنند.

زارع پور در مورد زمان برداشته شدن فيلترينگ توضيح داد: "اين پلتفرم هاي بعضا امريكايي بستري براي اغتشاش شده بودند كه محدوديت هايي توسط نهادهاي ذي صلاح بر آنها اعمال شده است و تا وقتي اين پلتفرم موجب آسيب به كشور شود، محدوديت آنها ادامه پيدا مي كند."

با توجه به سخنان وزير ارتباطات، درآمد 10 ميليون نفر وابسته به اينستاگرام تا زماني كه مراجع ذي صلاح تصميم به رفع فيلترينگ نداشته باشند، همچنان معلق باقي مي ماند. البته مجتبي توانگر نماينده مردم تهران در مجلس عنوان كرده بود كه:" كسب و كارهاي مجازي بيشترين آسيب را از آشوب خواهند خورد و بايد محدوديت اينترنتي موقت باشد."

بر اساس گزارش مركز آمار ايران حدود يك ميليون و 700 هزار كسب وكار در فضاي اينستاگرام به وجود آمده است و تقريبا 2 ميليون و 400 هزار كسب و كار در حوزه فروش و تبليغات در اين پلتفرم فعال مي باشد كه همه آنها به صورت مستقيم از قطعي اينترنت متحمل ضررهاي مالي جبران ناپذيري مي شوند.

حال سوال اينجاست اختلال در اينترنت، چه پيامدهاي منفي ديگري در بازار كسب و كار داشته است؟

امير عرفاني موسس و مدير عامل" شيپ نو" كه در زمينه حمل و نقل فعال مي باشد، در خصوص محدوديت هاي اينترنتي در هفته هاي اخير به خبرنگار ايسنا اعلام كرد: "با وجودي كه حوزه كسب و كار ما بر روي سرورهاي داخلي است، اما اختلالات موجود موجب شده كه اپراتورهاي ما در پرداخت خود دچار مشكل شوند؛ يك روز اپراتور ايرانسل قطع و يك روز اپراتور همراه اول. اين روزها قطعي اينترنت به گونه است كه مثلا در مركز اينترنت متصل است، اما راننده در بيرون امكان پرداخت با گوشي همراه خود را ندارد."

او در ادامه افزود: "متاسفانه در اين شرايط روزانه حدود 70 تا 80 ميليون تومان به كسب و كار ما خسارت وارد شده و به نوعي درامد اين كسب و كار اينترنتي به كمتر از نصف رسيده است."

البته به عقيده آقاي عرفاني قطعا اين كسب و كارها به مرور به اينترنت داخلي متصل مي شوند ولي امكان ارتباط با دنيا به طور كامل از بين مي رود كه همين موضوع سبب مهاجرت نخبگان و متخصصان خواهد شد. او در اين باره توضيح داد: "در شرايط عادي ما اجازه نمي دهيم كه متخصص آي تي ما از شركت ما به شركت ديگري بروند، چرا كه بر روي آنها سرمايه گذاري كرده ايم، اما زماني كه اين نخبگان به دليل وضعيت موجود تصميم به مهاجرت مي گيرند، هيچ گاه نمي توان مانع مهاجرت آنها به كشورهاي ديگري شويم."

علاوه بر اين از نظر حميدرضا اشجع، مدير عامل كسب و كار" مستر بليط"، تاثير محدوديت هاي اينترنت بر كسب و كارهاي مجازي اين گونه است: "آسيب ها بر كسب و كارهاي مجازي به ويژه براي حوزه كسب و كار طي چند هفته گذشته مشخص است و به دليل اختلال اينترنت، در يك سري از زيرساخت ها براي سرويس دهي به كاربران خود دچار مشكل شده ايم. در اين مدت مبادلات مالي ما دچار مشكل و از سوي ديگر كانال بازاريابي ما در گوگل دچار اختلال شده و از كار افتاده است."

او در ادامه افزود:" اگر چه مستر بليط بر روي سرورهاي ايراني و داخلي ايجاد شده است، اما بخشي از زير ساخت هاي كسب و كار ما بر روي سرور هاي خارجي قرار دارد كه با تداوم اين شرايط، ادامه اين وضعيت براي كسب و كارهاي مجازي شايد غير قابل تصور باشد و اميدوارم موضوع با تدبير مديران و مسئولان كشور حل شود."

مدير عامل مستر بليط با مقايسه قطعي اينترنت امسال با آبان 98 مي گويد:" در آبان 98 كسب و كارهاي مجازي با قطعي كامل اينترنت مواجه بودند و البته زمان آن كوتاه بود، اما با وجودي كه اكنون محدوديت ها مانند آن سال نيست، اما شرايط اختلالات اينترنتي طولاني تر شده است و از سوي ديگر با وجودي كه امسال بسياري از كسب و كارهاي مجازي به سورهاي داخلي متصل شده اند، اما با كاهش پهناي باند اينترنت، اكنون در مبادلات بين المللي خود دچار مشكل شده ايم."

اما نويد ادريس، دبير كل اتاق بين الملل جوانان، درباره شرايط موجود مي گويد:" از سال 98 كه قطعي كامل اينترنت موجب عدم دسترسي مردم و كسب و كارها به اينترنت شد و حتي بسياري از استارتاپ هاي فعال از دسترسي خارج شدند، شاهد اختلالات بسيار بر كسب و كارهاي مجازي شديم و حتي زماني كه اينترنت بر شبكه داخلي متصل شد، به دليل نداشتن بستر مناسب اين كسب و كارها بر اينترنت داخلي، شرايط به گونه اي سخت پيش رفت . امروز 99  درصد استارتاپ هايي كه حجم فعاليتي را شروع كردند؛ زير ساخت هاي خود را بر روي سرورهاي داخلي فعال كرده اند، چرا كه اينترنت داخلي علاوه بر سرعت بيشتر، فضاي زير ساختي آن نيز توسعه يافته است. از سوي ديگر اگر چه در آبان 98 بسياري از سرورهاي بانك ها دچار اختلال شد، اما امروز نهادهاي دولتي و بسياري از استارتاپ ها در فضاي داخلي فعال هستند."

او در ادامه تاكيد كرد:" امروز بسياري از كسب و كارهاي خرد و متوسط به بالا كه در بستر مجازي شكل گرفته اند، همه و همه در فضاي اينترنت داخلي كار مي كنند، اما در بحث ارتباطات بين المللي اگر اين كسب و كارها در فضاي واتس اپ و اينستاگرام تبليغات داشتند، اكنون با فيلتر شدن اين بسترها در مبادلات بين الملل خود دچار مشكل شده اند و متاسفانه براي مبادلات بين المللي راهكار جايگزين براي تعامل و ارتباطات ديده نشده است و اگر چه حجمي از اين مبادلات بر روي ايميل و جيميل انجام مي شود، اما همين شبكه ها نيز اكنون دچار اختلال است. "

حال كه بنا به گفته دبير كل اتاق بين الملل جوانان ايران راهكارهاي جانبي از سوي وزارت صمت، كار و معاونت رياست جمهوري براي شرايط فعلي پيش بيني نشده است، ضررهاي قابل توجهي از اين حوزه شامل كسب و كارهاي اينترنتي خواهد شد.

علاوه بر اين نويد ادريس با بيان اين كه مطابق آمارها حدود 9 ميليون از كسب و كارهاي خرد در فضاي مجازي صفحه دارند و يا تبليغات آنها در اينستاگرام فعال هستند، اما اين كه چه حجمي از فروش را دارند؛ مشخص نيست؛ توضيح داد: "با توجه به اين كه بخشي از كسب و كارهاي مجازي بر روي بستر اينترنت داخلي قرار گرفته اند، اما فيلترينگ واتساپ و اينستاگرام موجب كاهش درآمد اين كسب و كارها مي شود و مطابق برخي آمارها در اينستاگرام بيزينس يك دهم جمعيت موجود يعني حدود 8 ميليون نفر در اين بخش كسب و كار دارند."

ايشان در ادامه به اين موضوع اشاره داشتند كه: "در شرايط كرونا حجم زيادي از كسب و كارها به سمت فضاي مجازي رفته اند و سرعت توسعه كسب و كارهاي مجازي بيش از زير ساخت هاي ماست. در اين شرايط ممكن است شاهد اختلال در بستر داخلي اينترنت شويم و ممكن است در اين مدت زير ساخت ها رشد نكرده باشد و بايد توجه داشت كه طي 22 سال اخير شدت رشد كسب و كارهاي مجازي بيش از زير ساخت هاي ما بوده است." به اعتقاد دبير كل اتاق بين الملل جوانان ايران حوزه گردشگري به ويژه در حوزه بين الملل بيشترين آسيب را از اين شرايط مي بيند.

با توجه به آنچه كه بيان شد؛ اين روزها تاثير قطعي اينترنت بر همه جنبه هاي زندگي ايرانيان بسيار فراتر از تصور است كه به دليل تداوم تقريبا يك ماهه توانسته زندگي افراد زيادي را با مشكلات جدي مواجه نمايد. در چنين شرايطي انتظار مي رود مسئولان امر كمي منصفانه تر و مسئولانه تر به پيامدهاي تصميم گيري هاي خود نگاه كرده و با در نظر گرفتن همه جوانب امر، مسائل را به شيوه اي منطقي تر حل نمايند.

منبع : سايت خريد و فروش سيم كارت رندباز